Steeds meer mensen willen graag duurzaam beleggen. Ze willen niet dat door hun geld het klimaat achteruitgaat of kinderen aan het werk worden gezet bijvoorbeeld. Maar hoe kun je er nu zeker van zijn dat jouw geld alleen maar naar verantwoorde en duurzame projecten gaat?

De eerste vraag is natuurlijk: wat versta je precies onder duurzaam beleggen? Natuurlijk, je houdt dan rekening met de belangen van mens, dier en natuur, nu en in de toekomst. Maar hoe meet je dat? En waar hou je allemaal rekening mee?

Uitsluiten of belonen

De eerste manier is bepaalde sectoren uitsluiten, zoals bedrijven die wapens, tabak of fossiele brandstoffen produceren. Daarnaast kun je corrupte regimes vermijden, en bedrijven die hun personeel uitbuiten.

Een andere manier om naar duurzaam beleggen te kijken, is bedrijven belonen die binnen hun sector hun nek uitsteken om het beter te doen. Dat heet positieve selectie.

Daarbij kun je letten op de zogenoemde ESG-indicatoren. Die afkorting staat voor Environment, Social en Government, oftewel milieu, mens en bestuur. Bij milieu gaat het onder andere om CO2-uitstoot, bij mens om het respecteren van mensenrechten en bij bestuur om het bonusbeleid bijvoorbeeld.

Ten slotte proberen duurzame beleggingsinstellingen ook invloed uit te oefenen op het beleid van bedrijven, bijvoorbeeld door als aandeelhouder hun stemrecht te gebruiken en door met bedrijven in gesprek te gaan.

Rapportcijfers

Het lijkt misschien makkelijk om ieder bedrijf een cijfer te geven op alle ESG-indicatoren, zodat je de scores kunt vergelijken. Beleggen in bedrijven die gemiddeld hoger dan een 8 halen zou je dan ‘duurzaam’ kunnen noemen. Maar zo simpel is het helaas niet.

Bedrijven geven in hun jaarverslagen wel informatie over hun ESG-indicatoren, maar het gaat daarbij niet om harde cijfers die je één op één kunt vergelijken.

Bovendien heeft iedere sector zijn eigen indicatoren nodig om de duurzaamheid te beoordelen. In de mode-industrie gaat het om heel andere uitdagingen dan in de voedingsmiddelenindustrie of in de ICT bijvoorbeeld.

Ook kijk je met een cijfermatige beoordeling van prestaties in het verleden niet naar wat bedrijven in de toekomst zullen gaan doen, wanneer jij als aandeelhouder je invloed gaat uitoefenen. En dat is nu juist een belangrijke functie van duurzaam beleggen: veranderingen tot stand brengen!

Hulpmiddelen: graadmeters en beoordelingen

Is er dan helemaal geen stempel van goedkeuring of graadmeter die je zou kunnen volgen? Jawel, je hebt bijvoorbeeld de Morningstar Sustainability Rating, MSCI ESG Ratings en de Dow Jones Sustainability Index. Beleggingsinstellingen gebruiken deze graadmeters bij het maken van hun beleggingskeuzes.

Iedere graadmeter werkt net een beetje anders, wat meteen haarfijn duidelijk maakt dat dé definitie van duurzaamheid niet bestaat. Zo kan het voorkomen dat automerk Peugeot wel in een duurzame index voorkomt, maar Tesla niet. Of dat een ‘duurzaam fonds’ investeert in een oliestaat.

Naast de graadmeters zijn er beoordelingen voor beleggingsinstellingen waar je naar kunt kijken, zoals de United Nations Principles for Responsible Investment (PRI).

Kan een indexfonds duurzaam zijn?

Als je een duurzaam beleggingsproduct zoekt met lage kosten, kom je al snel terecht bij duurzame indexfondsen. Dat zijn vaststaande lijsten met aandelen, obligaties en andere beleggingsinstrumenten.

Een indexfonds is goedkoop, omdat er geen actieve beheerder nodig is. Maar als het gaat om duurzaamheid, is het wel belangrijk dat de index met zorg is samengesteld.

Bij indexbeleggen gaat je geld naar heel veel verschillende bedrijven. Bedrijven die winst maken met ‘slechte’ producten zijn niet altijd uitgesloten. Soms is de omzet uit deze producten dan wel aan een maximum gebonden. De aanbieder garandeert dan bijvoorbeeld dat de bedrijven waarin je investeert geen van alle meer dan 5 procent van hun omzet aan alcohol of tabak verdienen.

Bij indexbeleggen heb je geen invloed op de samenstelling van het fonds en de beheerder ook niet. Je kunt bedrijven dus niet straffen of belonen of in gesprek gaan. Sommige duurzame beleggers vinden het daarom beter om te kiezen voor een actief beheerd beleggingsfonds.

Zo selecteert Beleggingsrekeningen 

Ook op Beleggingsrekeningen hebben we een categorie Duurzaam beleggen. Hoe weten wij dat die beleggingen duurzaam zijn?

Wij letten erop of de aanbieders zich inspannen om duurzame keuzes te maken. Dat mag wat ons betreft ook met duurzame indexfondsen, want daarmee onderscheiden ze zich van aanbieders die de eerste prioriteit bij het rendement leggen. Overigens presteren duurzame fondsen lang niet altijd minder goed dan niet-duurzame fondsen.

In onze reviews vermelden we altijd wat het product duurzaam maakt. Wil je meer weten, dan kun je altijd doorklikken naar de website van de aanbieder.

Zelf kiezen

In de essentiële beleggersinformatie of in het prospectus kun je vinden hoe een aanbieder tot zijn duurzame keuzes komt. Alleen door uitsluiting of ook door positieve selectie? En gaat de beleggingsinstelling ook in gesprek met bedrijven, om veranderingen te bevorderen? Hoe meer instrumenten de instelling toepast, hoe beter.

Je kunt er ook voor kiezen je geld alleen toe te vertrouwen aan banken die alleen maar duurzame producten aanbieden, zoals ASN of Triodos. Of aan beleggingsinstellingen die zijn gespecialiseerd in duurzaam beleggen, zoals RobecoSAM of Actiam (via Zwitserleven bijvoorbeeld). Of je investeert in een fonds met een bepaald thema, zoals microkredieten voor ondernemers in ontwikkelingslanden of windenergie.

Er is keuze genoeg en dat is misschien nog wel het leukste van duurzaam beleggen: je kunt bijdragen aan ontwikkelingen die je zelf belangrijk vindt.

(door José Mast, Beleggingsrekeningen, 24 maart 2020)

Lees ook:

» Wat zegt de term ESG over de duurzaamheid van je beleggingen?

» Meeste beleggers letten op duurzaamheid

» Levert duurzaam beleggen minder geldwinst op?

» Etiket duurzaam erg aantrekkelijk voor beleggers