Beleggen brengt je wellicht meer op dan sparen. Maar je hebt ook te maken met diverse kosten, die opgeteld het rendement flink kunnen drukken.

In dit artikel noemen we de belangrijkste kosten die je bij online beleggen kunt tegenkomen.

1. De kosten van zelf beleggen

Zelf beleggen wil zeggen dat je eigenhandig gaat handelen op de beurs. Dat doe je bij een broker die een beleggingsrekening aanbiedt.

Vroeger ging je gedwee naar je huisbank, maar tegenwoordig heb je op internet ruime keus uit brokers. Zij vechten onderling een robbertje om jou, de belegger. Ze bieden daardoor steeds lagere tarieven voor alle diensten die ze leveren.

Ze geven je bijvoorbeeld toegang tot de beurs. Dat gaat via een platform waarop je beleggingen kunt zoeken en selecteren. Maak je een keuze voor bepaalde aandelen die je besluit te kopen, dan verwerken ze jouw order.

De kosten die ze voor deze service in rekening brengen, zijn helaas nooit een eenduidig bedrag. En ze zijn ook bij geen enkele broker hetzelfde.

BEHEERKOSTEN

Bij sommige brokers moet je beheerkosten betalen. Dit is doorgaans een jaarlijks percentage over de totale waarde van je beleggingen. De brokers noemen dit servicekosten, servicefee of managementfee.

Soms wordt ook nog gesproken van bewaarloon. Dit is een wat oude term voor het bewaren van de effectenpapieren. Technisch is het iets anders, maar het komt op hetzelfde neer.

Bij een groeiend aantal brokers is de beheervergoeding tegenwoordig nihil. Bij de andere brokers is de vergoeding beperkt.

Voorbeeld beheerkosten:
Duncan heeft bij broker X belegd in Amerikaanse aandelen. Deze zijn 3.000 euro waard. De broker rekent een jaarlijkse beheervergoeding van 0,15%. Duncan betaalt dit jaar €4,50 aan de broker voor het beheren van zijn belegging.

TRANSACTIEKOSTEN

Telkens wanneer je aandelen of obligaties koopt of verkoopt, betaal je transactiekosten. 

Voor actieve beleggers die veel handelen is dit de belangrijkste kostenpost. De transactiekosten worden altijd duidelijk vermeld op een tarievenkaart. De tarieven verschillen per beurs en per beleggingsinstrument en hangen vaak ook af van de hoeveelheid transacties die je doet.

De brokers adverteren op hun website meestal met de lage tarieven, de vanafprijzen dus. Enkele brokers rekenen géén transactiekosten. Dan kun je dus gratis beleggen.

Voorbeeld transactiekosten:
Duncan heeft zijn aandelen gekocht op Euronext voor 2.800 euro. Bij aankoop kostte hem dit volgens de tarievenkaart van zijn broker €6,00 aan transactiekosten. Bij een andere broker zou dit een ander bedrag zijn geweest.

FONDSKOSTEN

Besluit je te investeren in beleggingsfondsen (kant-en-klaarmandjes met verschillende aandelen en obligaties), dan moet je ook een jaarlijks percentage betalen aan de fondsbeheerder. Dat is de persoon die de samenstelling van het mandje bijhoudt.

Deze fondskosten verschillen per fonds, lopen sterk uiteen en worden vaak slecht aangegeven. Fondskosten liggen grofweg tussen 0,3% (laag) en 1,5% (hoog).

Het kan ook zijn dat je extra kosten betaalt voor het in- en/of uitstappen van het fonds.

Voorbeeld fondskosten:
Imke heeft participaties (deelnamebewijzen) in een beleggingsfonds gekocht. Deze zijn momenteel €6.000 waard. Zij moet jaarlijks 0,35% beheervergoeding betalen aan de broker, plus 1,15% fondskosten.

Haalt Imke dit jaar een beleggingsrendement van 4,5%, dan gaat daar dus 1,5% aan kosten van af. Haar belegde vermogen groeit met 3% naar €6.180.

OVERIGE KOSTEN

Verder betaal je bij een broker soms extra voor live weergave van aandelenkoersen. Veel brokers tonen deze echter gratis bij de belangrijkste beurzen.

Ben je een gevorderde belegger en koop je opties en futures (derivaten), dan betaal je een vast bedrag per contract.

De beleggingsrekening die je moet openen tot slot is bij vrijwel iedere aanbieder gratis.

2. De kosten van beheerd beleggen

Als de spaarrente laag is, kiezen mensen met veel spaargeld vaak voor een passieve vorm van beleggen. Bij dit beheerd beleggen – of laten beleggen zoals we het op deze site noemen – kies je zelf geen effecten maar laat je alles volledig over aan de beleggingsbank.

Er wordt hierbij meestal geautomatiseerd voor je belegd op basis van keuzes vooraf. De bank legt die keuzes voor, maar geeft geen persoonlijk advies. Je blijft zelf verantwoordelijk. Een algoritme gaat met je opdracht aan de slag.

Bij deze vorm van beleggen (execution only zoals het heet) betaal je altijd een jaarlijkse beheervergoeding. Dat is ook hier een percentage van je belegde vermogen.

Omdat er doorgaans in fondsen wordt belegd, zijn er aanvullende kosten voor de fondsmanager. Let op: deze fondskosten zijn meestal niet in de beheervergoeding verwerkt, maar enkele aanbieders doen dat wel.

Er kunnen bij sommige aanbieders ook nog transactiekosten worden gerekend, maar dit is eerder een uitzondering.

Voorbeeld laten beleggen:
Truus heeft geen verstand van de beurs, maar wil toch een deel van haar spaargeld beleggen. Ze kiest voor laten beleggen. Bij aanbieder Z legt ze €5.000 in. De aanbieder rekent haar 0,50% beheervergoeding aan, plus 0,30% voor het fonds waarin wordt belegd. Het rendement van Truus wordt jaarlijks met 0,80% gedrukt.

Welke brokers zijn het voordeligst?

Het is onmogelijk om te zeggen welke broker uiteindelijk duur of goedkoop is. Tarieven verschillen namelijk per effect en per beurs, en kunnen ook afhangen van de inleg of het aantal transacties.

Elke broker heeft ook een ander aanbod en is wellicht goedkoper op één onderdeel, maar duurder op een ander. Of hij biedt een bepaald product niet aan.

Vergelijken van brokers op kosten kan eigenlijk alleen als je precies weet wat je wil en gaat doen.

Reken de kosten vooraf uit

Zorg er in elk geval voor dat je vooraf van alle kosten op de hoogte bent, en reken het totaal uit. Dat is altijd mogelijk, zowel bij zelf beleggen als bij beheerd beleggen. Al vergt het wel wat rekenwerk en bestudering van de tarievenkaart.

Het rendement blijft een verrassing, maar de kosten staan in principe vast. Ze veranderen pas als je jouw beleggingskeuzes aanpast of als de aanbieder zijn tarieven verandert. Dat laatste gebeurt niet wekelijks, waarschijnlijk eens in de zoveel jaar.

Laatste tip: als je begint met beleggen, vergelijk dan ook de welkomstaanbiedingen van diverse brokers. Het komt vaak voor dat je als nieuwe klant een welkomsttegoed krijgt. Daar kun je bij je eerste schreden op de beurs de transactiekosten van betalen.

(door Ton Hermans, Beleggingsrekeningen, 5 september 2019)

Lees ook:

» Welke broker heeft de laagste kosten?

» Wat kost beleggen in totaal?